Đặng Hữu Phổ là liệt sĩ cận đại, còn goi là Đặng Văn Phổ, con Đặng Huy Cát và công chúa Nguyễn Thị Tĩnh Hòa quê làng Bác Vọng, huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên. Nay là huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên-Huế.
Ông đỗ cử nhân, làm quan đến Thị độc nội các.
Năm Ất Dậu 1885, ông tham gia kháng chiến chống giặc Pháp. Chẳng dè người cùng họ phản bội, bắt ông nộp cho giặc. Triều đình Đồng Khánh và thực dân biết ông là con công chúa Huệ Phố cố ý mua chuộc ông hàng phục, để lung lạc sĩ phu và nhân dân. Ông bất khuất, chỉ xin tha cho cha, còn ông thì chịu chết. Quân Pháp tra tấn, ông không cung khai gì cả. Chúng đem ông xử chém. Ra pháp trường ông có bài thơ lưu lại:
“Tuyệt đại tài hoa tín thử thân.
Nhất sinh trung hiếu khuất nhi thân.
Nhi kim chính khí hoàn thiên địa,
Tinh phách thường tùy quân dữ thân”.
Bản dịch:
“Tài hoa rất mực tự tin,
Trọn đời trung hiếu kinh quyền dám sai.
Trả chính khí lại đất trời,
Mà tinh phách vẫn theo hoài vua cha”.
19-03-2010
Chế độ Threaded