[center:cf645c0930]18. Người Mới Tập TCQ , Thường Thấy Hai Chân Ðau Mõi Là Vì Sao ? Làm Thế Nào Khắc Phục ?[/center:cf645c0930]
Người mới tập TCQ thường bị mõi hai chân là hiện tượng bình thường ; ở những người thể chất suy nhược hoặc chưa từng luyện tập quyền thuật thì hiện tượng này rất rõ rệt . Ðây là hiện tượng tất nhiên phát sinh rất thường , không có gì đáng ngại . Nguyên cớ phát sinh sự đau mõi có thể kể ra là :
1. Bởi lẽ một trong các đặc điểm của TCQ là hạ chi phân hư thực , trọng lượng của thân thể thường do một chân gánh chịu . Sự gánh chịu này không phải chỉ do một mình xương cốt mà còn do ở chân loạn khúc (gập cong) , độ căng thẳng của bắp thịt khi co rút tăng lên cao ; sự biến đổi từ thức này sang thức kia rất chậm rãi tức là thời gian kéo dài , sự chịu đựng của bắp thịt gia tăng khiến cho có cảm giác đau mõi . Trên mặt sinh lý học mà nói , sự vận động của chân như vậy rất dễ làm tăng gia phế lao tố (như cơ toan , lân toan) . Sự mệt mõi này đòi hỏi một thời gian nhất định nào đó mới khôi phục được .
2. Sự vận động của TCQ , không giống như hoạt động hàng ngày , như sự mại bộ (đi bước chân) cùng với sự đi đứng bình thường không giống nhau ; vận động khác lúc bình thường đối với người mới học lại càng khác với thói quen cho nên khi vận động mau thấy mõi mệt .
3. Dụng kình trong TCQ khác với sự dùng sức thông thường (xem câu số 36) , đặc điểm của TCQ vốn dĩ như thế không khác được . Người mới học muốn đem cái lực bắp thịt của mình biến thành cái lực theo quan điểm của TCQ (ngôn ngữ thường nói là "hoán kính"-đổi kình) không phải là dễ , mà phải trãi qua một thời gian luyện tập chuyên cần đúng đắn (ít lắm cũng dăm ba tháng , nhiều thì một hai năm) , vào lúc đổi kình , đặc biệt là lúc đổi kình đầu tiên , hai chân thường có cảm giác đau mõi .
Ðễ giãm bớt phần nào sự đau mõi , nên chú ý vài đìểm sau đây :
1- Lúc chưa chính thức luyện quyền cần phải làm các động tác chuẩn bị. .
2- Lượng vận động tùy điều kiện thể chất mỗi người . Lượng vận động và thời gian cần tăng dần , chớ đừng tham nhiều , hiếu thắng , tránh sự vận động quá độ gây mệt mõi thái quá .
3- Chớ xem nhẹ sự vận động chĩnh lý sau khi đi quyền , như tãn bộ chậm chậm ,...(xem câu 45) .
4- Sau khi luyện , nên dùng nước nóng rửa chân (hoặc tắm) , vì nước nóng làm máu huyết lưu thông , gân thịt thư triển , giúp cơ thể mau khôi phục .
5- Làm ma xát , mỗi lần tập xong tự mình ma xát thân thể nhè nhẹ , chân thì nên chà xát nhiều lần hơn , có thể giúp giãm thiểu sự mệt mõi .
Các biện pháp vừa nêu chỉ có tính cách hổ trợ , có thể làm bớt mệt mõi một cách tương đối , không làm cho sự mệt mõi di hại chớ không thể nào giải quyết tận căn bản của sự đau mõi được . Cần biết rằng đau mõi không phải là hiện tượng bệnh lý , mà là hiện tượng sinh lý . Khi luyện đến một trình độ nhất định , hiện tượng này tự nhiên biến mất .[/center]
[center:b9df88cb60]19. Luyện Giá Tử Là Gì ? Tại Sao Ðộng Tác Tư Thức Của TCQ Ðòi Hỏi Phải Chính Xác ?[/center:b9df88cb60]
Gọi là luyện giá tử khi ta đi liên tiếp từ thức này sang thức kia theo một thứ tự nhất định của bài quyền . Luyện giá tử còn gọi là bàn giá tử . Giá tử tức là giá thức hay tư thức .
Tập các động tác tư thức phải chính xác bởi vì mỗi động tác của TCQ là sự vận động của toàn thân , tức là mọi phần cơ thể đều hoạt động , phát triển nhịp nhàng . Thường người mới học khó làm đúng ; không chiếu cố một hay hai bộ phận nào đó trong cơ thể .
Nên nhớ rằng bất kỳ động tác nào của TCQ cũng là động tác đồng thời của toàn thân , không được có một bộ phận cơ thể nào bị ngưng trệ . Hơn nữa tư thức bài quyền còn phải đi cho đẹp . Ðộng tác của tay đi theo đường tròn hoặc đường cung . Ðiều này người mới học cũng thấy khó làm . Như vậy , làm các động tác tư thức phải chính xác thì mới có ích lợi cho thân thể và thể hiện được vẽ mỹ quan và sự mực thước của TCQ .
Ðễ thực hiện mỗi động tác tư thức một cách tận thiện tận mỹ , người học quyền phải chú ý tới hai vấn đề sau đây :
1. Tiến độ luyện tập không được nhanh .
Người mới học thường bị tính hiếu kỳ xúi dục , chỉ cố ý ham học cái mới mà không ôn luyện cái cũ và thường biện minh là " Học hết bài quyền trước rồi sẽ sữa tư thức sau" mà kỳ thực học xong bài quyền rồi , sự lầm lẫn về nội dung lẫn hình thức của tư thức đã trở nên định hình (tật) , bây giờ sữa chữa lại mới thật là khó .
Ngược lại , nếu học chậm , học hết một thức rồi đến thức khác , làm sao cho đến mức mà cổ nhân nói "Chiêu chiêu đắc pháp , thức thức chính xác" thì cơ sở quyền thuật mới vững chắc , công phu tự nhiên sẽ thành thục .
2. Học xong một bài quyền cần phải luyện tập thường xuyên và dốc lòng nghiên cứu , tự mình thể nghiệm yếu lý của mỗi động tác , thì mới diễn quyền ngày một chính xác , không những nâng cao chất lượng vận động mà còn nuôi dưỡng được tập quán ứng biến nhậm lẹ . Nếu kém sức khõe , tiến độ tập chậm , thì chhớ nên lấy làm tự ty . Cổ nhân có câu "Cong phu bất khuy nhân" (công phu không phụ lòng người) , ngụ ý rằng gắng được một phần sức nào thì được bấy nhiêu phần hiệu quả . Chỉ cần có hằng tâm , không lười biếng , thì nhất địng sẽ thành công .
[center:ee6987829c]20. Quyền Lộ Của TCQ Có Bố Trí Ra Sao ?[/center:ee6987829c]
Mỗi nhà có quyền lộ khác nhau . Xét các quyền lộ trước đây truyền thụ bởi Dương Trừng Phủ , Vương Kiều Vũ , Hứa Vũ Sinh thì có chổ bất đồng . Hiện nay có hơn mười cách bố trí quyền lộ không giống nhau .Quyền lộ TCQ bây giờ căn cứ vào quyền lộ được lưu truyền rất rộng rãi của Dương Trừng Phũ , được ghi thành biểu đồ dưới đây , có thể có đôi chút dị biệt so với quyền lộ nguyên thủy .
Thứ Tự tư thức trong quyền lộ .
Tên Hán Việt ...... Tên nôm
1. Thái Cực khai Thức ...... Thức bắt đầu
2. Lãm Tước Vĩ ..... Vuốt đuôi công
3. Ðơn Tiên ..... Một cây roi
4. Ðề Thủ Thượng Thức ...... Cất tay lên
5. Bạch Hạc Lưỡng Xí ..... Hạc trắng xòe cánh
6. Lâu Tất Ảo Bộ ...... Vuốt gối đánh tay
7. Thũ Huy Tì Bà ...... Tay gãy đàn tì bà
8. Lâ Tất Ảo Bộ ...... Vuốt gối đánh tay
9. Thủ huy tì bà ....... Tay gãy đàn tì bà
10. Ban Lan Trùy ....... Ém gạt đấm
11. Như Phong Tự Bế ....... Như ngăn như đóng
12. Thập Tự Thủ ....... Tay chữ thập
13. Bảo Hổ Quy Sơn ....... Ôm cọp về núi
14. Lãm Tước Vĩ ....... Vuốt đuôi công
15. Ðơn Tiên ....... Một cây roi
16. Trửu Ðề Khán Trùy ....... Xem đấm dưới cùi chỏ
17. Ðảo Niện Hầu ....... Lui đuổi khỉ
18. Tả Phi Thức ....... Bay nghiêng
19. Ðề Thủ Thượng Thức....... Cất tay lên
20. Bạch Hạc Lưỡng Xí ....... Hạc trắng xòe cánh
21. Lâu Tất Ảo Bộ ....... Vuốt gối đánh tay
22. Hải Ðể Châm ....... Mò kim đáy bể
23. Phiến Thông Bối ....... Quạt lưng
24. Phiệt Thân Trùy ....... Ném vồ
25. Ban Lan Trùy ....... Ém gạt đấm
26. Lãm Tước Vĩ ....... Vuốt đuôi công
27. Ðơn Tiên ....... Một cây roi
28. Ðơn Tiên ....... Một cây roi
29. Vân Thủ ....... Tay như mây cuốn
30. Ðơn Tiên ....... Một cây roi
31. Cao Thám Mã ....... Vổ đầu ngựa
32. Phân Cước ....... Ðá bằng mũi bàn chân
33. Ðắng Cước ....... Ðá bằng gót chân
34. Lâu Tất Ảo Bộ ....... Vuốt gối đánh tay
35. Tài Trùy ....... Ðấm xuống như gieo hạt
36. Phiệt Thân Trùy ....... Ném vồ
37. Ban Lan Trùy ....... Ém gạt đấm
38. Ðắng Cước ....... Ðá bằng gót chân
39. Ðả Hổ Thức ....... Ðánh cọp
40. Ðắng Cước ....... Ðá bằng gót chân
41. Song Phong Quán Nhĩ ....... Hai luồng gió thổi vào tai
42. Ðắng Cước ....... Ðá bằng gót chân
43. Ban Lan Trùy ....... Ém gạt đấm
44. Như Phong Tự Bế ....... Như ngăn như đóng
45. Thập Tự Thủ ....... Tay chữ thập
46. Bảo Hổ Quy Sơn ....... Ôm cọp về núi
47. Lãm Tước Vĩ ....... Vuốt đuôi công
48. Ðơn Tiên ....... Một cây roi
49. Ngọc Nữ Xuyên Thoa ....... Thiếu nữ đưa thoa cửi
50. Tả Phi Thức ....... Bay nghiêng
51. Lãm Tước Vĩ ....... Vuốt đuôi công
52. Ðơn Tiên ....... Một cây roi
53. Vân Thủ ....... Tay như mây cuốn
54. Ðơn Tiên ....... Một cây roi
55. Hạ Thế ....... Ngồi xuống về đàng sau
56. Kim Kê Ðộc Lập ....... Gà vàng đứng một chân
57. Ðảo Niện Hầu ....... Lui đuổi khỉ
59. Tả Phi Thức ....... Bay nghiêng
60. Ðề Thủ Thượng Thức ....... Cất tay lên
61. Bạch Hạc Lưỡng Xí ....... Hạc trắng xòe cánh
62. Lâu Tất Ảo Bộ ....... Vuốt gối đánh tay
63. Hải Ðể Châm ....... Mò kim đáy bể
64. Phiến Thông Bối ....... Quạt lưng
65. Bạch Xà Thổ Tín ....... Rắn trắng thè lưỡi
66. Ban Lan Trùy ....... Ém gạt đấm
67. Lãm Tước Vĩ ....... Vuốt đuôi công
68. Ðơn Tiên ....... Một cây roi
69. Vân Thủ ....... Tay như mây cuốn
70. Ðơn Tiên ....... Một cây roi
71. Cao Thám Mã Ðái Xuyên Chưởng ....... Vổ đầu ngựa và xoè tay ngữa
72. Thập Tự Bãi Liên ....... Tay thập tự và đá như gió tạt lá sen
73. Lâu Tất Ảo Bộ ....... Vuốt gối đánh tay
74. Chỉ Ðáng Trùy ....... Ðấm bụng dưới
75. Lãm Tước Vĩ ....... Vuốt đuôi công
76. Ðơn Tiên ....... Một cây roi
77. Hạ Thức ....... Ngồi xuống về đàng sau
78. Thất Tinh ....... Bãy vì sao
79. Khóa Hổ ....... Cưỡi cọp
80. Song Bãi Liên ....... Gió tạt mạnh lá sen
81. Loan Cung Xạ Hổ ....... Giương cung bắn cọp
82. Ban Lan Trùy ....... Ém gạt đấm
83. Như Phong Tự Bế ....... Như ngăn như đóng
84. Hợp Thái Cực ....... Thức chấm dứt
[center:a08f379c21]21. Khi Luyện Tập TCQ , Vì Sao Cần Phải Kết Hợp Hô Hấp Với Ðộng Tác ? Ý Nghĩa Chủ Yếu Của Nó Là Gì ?[/center:a08f379c21]
Sự hô hấp có tính quy luật trong khi vận động là một đặc điểm chủ yếu của TCQ . Ðể làm sáng tỏ ý nghĩa này , trước hết cần nói rõ (a) Cái ảnh hưởng của sự hô hấp đối với sức khõe , và (b) Sự quan trọng của hô hấp trong vận động TCQ .
(a) Hô hấp là hai phương diện hít thu dưỡng khí và thở ra thán khí của cơ thễ . Dưỡng khí được hít vào càng nhiều , ích lợi cho cơ thể càng tăng . Do đó , trong khi vận động , sự gia tăng dung lượng khí trao đổi do sự hô hấp chính là một vấn đề then chốt . trong lúc chúng ta ở trạng thái tương đối an tĩnh , thì mỗi phút số lần hô hấp ước chừng 16 đến 18 lần . Nhờ hô hấp mà dung lượng khí trao đổi ước chừng 350 Cm3 . Dung lượng trao đổi này trong trạng thái an tĩnh tương đối không phải luôn luôn đũ dùng . Bởi vì trong lúc chúng ta lao động thể xác hoặc vận động thân thể , không phải chúng ta chỉ cần hấp thụ nhiều dưỡng khí , mà cả đến sự Oxy-hóa và sự phân giãi của oxygen cũng tăng gia rất nhiều , dung lượng khí trao đổi trong cả hai buồng phổi có thể tăng lên đến 1200 Cm3 . Do đó , sự vận động thể dục và sự lao động thân xác trong tương quan với việc nâng cao lượng trao đổi khí của phổi , nghĩa là làm thể chất mạnh khõe , có một tác dụng cực kỳ trọng yếu .
(b) Sự luyện tập TCQ đòi hỏi phải kết hợp sự hô hấp với động tác . Sự đòi hỏi này thật là thỏa đáng . Vì sao ? Bởi vì TCQ nắm được cái chìa khóa quan trọng mở được cánh cửa đi vào sức mạnh của thể chất . Nội dung của chìa khóa ấy ít nhất gồm có ba ý nghĩa sau :
1. Rèn luyện cơ hô hấp , gia tăng hoạt lượng của phổi (phế hoạt lượng) :
Cơ hô hấp bao gồm luôn các bắp thịt của các bộ phận mạng ngực (hoành cách mô) và cơ giữa hai sườn . Mạngngực co rút lại khiến cho xoang ngực nở lớn ra , cơ ở giữa hai sườn (tầng ngoài) co rút lại làm cho xoang ngực nở to ra . Như vậy , xoang ngực nở lớn làm cho phổi nở nang , dung lượng khi trao đổi tự nhiên tăng gia . Phế hoạt lượng là cái gì ? Khi ta hít vào một hơi một cách đầy đủ , rồi lại thở hết hơi ấy ra , thì cái dung lượng khí mà phổi đã dung nạp ấy gọi là phế hoạt lượng . Phế hoạt lương có thể tăng gia nhờ sự luyện tập . Về mặt biểu khán , động tác TCQ trông thì chậm chạp , nhưng lượng vận động lại không ít , do đó cũng làm tăng gia lượng khí trao đổi khi hô hấp .Nhưng điều đáng nói là cái ưu điểm nổi bật hẳn của TCQ , là ở chổ thay đổi một cách có ý thức số lần hô hấp và mở rộng phế hoạt lương , làm cho sự hô hấp và động tác phối hợp lại . Hơn nữa , phải hô hấp cho đúng phép " sâu , dài , đều , im " (Thâm , trường , quân , tĩnh) . Cứ luyện tập bền bĩ như vậy , thì tự nhiên phát triển được cơ hô hấp , tăng gia được phế hoạt lượng . Sự phát triển và tăng gia này có một tác dụng rất tốt đẹp đối với sự cải tiến cơ năng và tình trạng lành mạnh của khí quan hô hấp .
2. Ðạt đến mục đích "Hấp khí dưỡng thần" :
" Thần " chính là hệ thống thần kinh , đúng hơn nữa là bộ phận cao cấp của hệ thần kinh tức là não . Khi vận động , do sự tăng cường tác dụng tân trần đại tạ , mà nhu cầu về dưỡng khí tương đối nhiều . Luyện tập TCQ đòi hỏi nâng cao dung lượng khí trao đổi của phổi một cách có ý thức . Trên thực tế , lượng dưỡng khí thu vào này lớn hơn mức đòi hỏi cần thiết của thân thể , do đó các bộ phận trong thân thể , và nhất là não , hấp thụ dưỡng khí một cách sung túc , làm cho thần khí thanh sãng (tinh thần , ý chí trong lành và khoan khoái) . Như vậy , chính là đạt đến mục đích "Hấp khí dưỡng thần" .
Mặt khác khi luyện tập TCQ còn phải thực hiện được yêu cầu "Ðộng trung cầu tĩnh" , "Tĩnh" là làm cho các bộ phận của thân thể , nhất là não bộ , trở nên êm đềm , yên ấm , làm cho tốc độ chuyển hóa không quá nhanh , lượng tiêu hao cũng có thể giảm thiểu . Ðồng thời , do ảnh hưởng của phương thức hô hấp đặc thù trong sự vận động TCQ , tốc độ tuần hoàn của máu tăng nhanh , làm cho các bộ phận của thân thể , nhất là não , hấp thụ dưỡng liệu và oxygen nhiều hơn , và mặt khác chất dinh dưỡng và oxygen trong cơ thể bị tiêu hao ít hơn , điều này rõ rệt là cải tiến trạng huống của thể chất . Ðồng thời trong lúc vận động , đại bộ phận của lớp võ ngoài của đại não (đại não bì tằng) bị đặt trong trạng thái ức chế , do đó đại não có cơ hội nghĩ ngơi rất bổ ích , đây là bước đưa đến "Dưỡng thần" . Cái kết quả dưỡng thần đạt được từ phương thức này , so với phương cách nghĩ ngơi thông thường khác , là cao hơn nhiều , bởi vì kết quả ấy là kết quả thu lượm do ở sự phát triển cái tác dụng tích cực của sự vận động . Phàm những bệnh tật nào liên quan đến hệ thần kinh , sẽ chuyễn biến tốt đẹp một cách từ từ , như các bệnh suy nhược thần kinh , mất ngũ , di tinh , huyết áp cao , ...., sẽ dần dần biến mất nhờ luyện tập TCQ .
3. Tiêu trừ sự ứ huyết trong cơ thể , xúc tiến (làm nhanh hơn) sự tuần hoàn của máu :
"Thực hiện sự hô hấpvà sự vận động một cách tương ứng cũng có thể gia tăng sự hồi lưu của tĩnh mạch , thí dụ như lúc hít vào , dung tích của lồng ngực lớn ra ,áp suất nội bộ tăng cao , kết quả là áp lực trên tĩnh mạch ở soang trên dưới giảm bớt , sự hồi lưu của tĩnh mạch nhanh hơn . Trong quá trình luyện tập TCQ , điểm này biểu hiện rất là rõ rệt . Khi tập TCQ , toàn thân buông lõng không căng thẳng , hơn nữa lại kết hợp một cách có ý thức hô hấp với vận động , như thế mới có thể làm cho hô hấp thuận với tự nhiên . Hiệu quả của sự hô hấp sẽ tăng gia , nói khác đi , chính là sự tuần hoàn của máu và chất bạch huyết tăng nhanh hơn một cách tốt đẹp ."
"Ngoài ra trong TCQ , sự hô hấp đòi hỏi phải sâu , phải "Khí trầm đan điền" nữa , đây chính là một loại hô hấp bằng hoành cách mô . Phương thức hô hấp này , trên bình diện y liệu và dưỡng sinh , có tác dụng rất hữu ích . Sự co rút và dãn nở của các cơ hoành cách và các cơ bụng làm cho áp lực trên bụng không ngừng thay đổi . Lúc phúc-áp tăng cao , tĩnh mạch trong xoang bụng chịu tác dụng của áp lực sẽ đem máu về tâm-phòng (tâm thất) phải , ngược lại lúc phúc áp giảm thiểu , máu lại đi về xoang bụng . Như vậy là cải thiện trạng huống tuần hoàn của máu . Thêm vào đó , sự vận động của hoành cách mô làm cho gan được xoa bóp , làm tiêu trừ sự ứ huyết ở gan và cải thiện công năng của gan " . (Trích từ bài 'Cơ sở sinh lý học của TCQ' của Khúc Miên Thành ) .
Cho nên , sự kết hợp hô hấp với sự vận động của TCQ có một ý nghĩa dưỡng sinh rất rõ rệt và chắc chắn .
[center:cacd96c857]22. Làm Thế Nào Kết Hợp Một Cách Có Ý Thức Sự Hô Hấp Và Ðộng Tác ? Cần Ðề Phòng Những Thiên Hướng Nào ?[/center:cacd96c857]
Trong TCQ , sự kết hợp hô hấp với động tác tùy thuộc vào sự biến hóa của động tác mà tự nhiên hình thành . Khi thực hiện động tác , lúc nào hấp khí , lúc nào hô khí , đều có chuẩn tắc nhất định . Ðể người học dễ nắm yếu điểm của sự hô hấp , chúng tôi đem một số qui luật thông thường mà quy nạp lại như sau :
2. Hô khí (thở ra) : tồn thân , thân tý (đã quyền , xuất chưởng) , lạc bộ (thả chân) cho đến lúc các động tác đi hết đến điểm nhất định thì thở ra .
Dưới đây là mấy trường hợp biện minh :
1. Hể cất mình đứng lên , thì thường là hít vào , như làm xong thức Hải Ðề châm , Tấn Bộ Tài Trùy , Tả Hữu Kim Kê Ðộc Lập , khi đứng lên đều là lúc hít vào . Hể hai cánh tay hay một co rút vào thân là lúc ấy hít vào , như lúc cánh tay làm xong động tác Lãm Tước Vĩ , lúc cánh tay trái từ bên phải thâu về trong thức Ðơn Tiên , lúc hai tay rút về như thức Như Phong Tự Bế , thì tất cả những lúc ấy đều hít vào .
Về động tác của chân , thì khi nào treo chân lên , hoặc đá chân ra là lúc hít vào , điều quan trọng là các động tác treo chân , bật mũi đá ra hay đạp ra phải phối hợp nhịp nhàng với hơi thở , như trong các động tác Tả Hữu Phân Cước , Tả Hữu Ðắng Cước , Chuyển Thân Ðáng Cước , Thập Tự Ðơn Bãi Liên , Chuyễn Thân Song Bãi Liên .
2. Ðộng tác nào đòi hỏi thân phải rùn xuống , thì lúc ấy thở ra , như trong lúc làm các thế Hải Ðề Châm , Tấn Bộ Tả Ðắng Cước , Ðơn Tiên Hạ Thức , đều phải thở ra .
Mỗi khi một tay hay hai tay duỗi ra , tức là lúc đánh quyền ra hoặc vổ chưởng ra , thì là lúc thở ra . Như lúc hai chưởng án ra trong thức Lãm Tước Vĩ , lúc tay trái đẩy ra trong thức Ðơn Tiên , lúc đánh quyền ra trong các thức Ban Lan Trùy , Chỉ Ðắng Trùy , Tấn Bộ Tài Trùy , đều là lúc thở ra cả .
Hể khi nào chân thả xuống đất là thở ra . Mỗi khi làm xong các động tác Lâu Tất Ảo Bộ , Tả Hữu Phân Cước , Tả Hữu Ðắng Cước , thì khi gót chân vừa thâu về đó đặt xuống đất là lúc bắt đầu thở ra .
Những trường hợp trình báy ở trên là thông thường , tất nhiên trong lúc kết hợp hơi thở với từng động tác một có thể có sự biến đổi , chớ không phải chắc nịt như nói trên .
Trong lúc kết hợp hơi thở với động tác , cần chú ý là hít thở không thể gắng gượng miễn cưỡng - dĩ nhiên đây là vẫn là sự điều tiết hơi thở một cách có ý thức - , không dồn hơi thở , không dùng sức thở ra hít vào , mà phải làm sao kết hợp hơi thở và động tác , chứ không phải kết hợp kiểu ép dầu ép mở . Ðối với người mới luyện tập , không thể đòi hỏi phải thực hiện được điều này , chỉ cần giử cho hơi thở tự nhiên và đều là được rồi .
[center:c3a381ffcd]23. Luyện Tập TCQ , Tại Sao Phải Chú Ý Nhãn Thần ? Làm Sao Chú Ý Nhãn Thần ?[/center:c3a381ffcd]
Luyện tập TCQ , dứt khoát phải chú ý đến nhãn thần . Gọi là nhãn thần , tinh thần của toàn thân thể hiện qua hai con mắt . Không riêng gì về TCQ , mà các môn phái quyền thuật khác cũng thế . Mà nhãn thần cũng chỉ là một trong năm điều quan yếu cần phải tập luyện của quyền thuật .
Ở đây chúng ta chỉ nói tới nhãn thần mà thôi .
Trong quyền thuật , tại sao phải chú ý nhãn thần ? Trước hết , chúng ta cần phải biềt rằng quyền thuật là kỹ thuật công kích và phòng ngự . Do ở tính cách chiến đấu trực tiếp với địch bằng tay chân , mà khi chiến đấu đương nhiên không thể khép mi nhắm mắt , cho nên nhất định phải nhìn , phải chú ý động tĩnh của đối phương . Thí dụ như xem đối phương dùng chiêu thức gì , tấn công làm sao , tránh né đòn như tế nào ,..., để nắm chắc đường đi nước bước của địch mới có thể thấy chiêu phá chiêu , thấy thức phá thức , sáo thức hoàn chiêu . Ðó chính là tri kỹ tri bĩ bách chiến bất đải vậy . Thị giác có linh mẫn , thì lúc giao thủ . mới phát huy được tác dụng của đòn thế . Hơn nữa khi giao thủ , nhãn thần ta có bén nhọn sắc sảo thì cũng đũ để làm khiếp vía đối phương rồi .
Khi tập một mình , tức là không trực tiếp giao thủ , chỉ là múa từng chiêu từng thức một cách đơn điệu , nhưng tự nó vẫn là động tác giao thủ , cho nên vẫn phải thể hiện tư thái như khi chiến đấu . Ðiều trọng yếu là nhãn thần phải quán chú (như rót vào một chổ) , mới khiến cho ý chí tập trung , tâm thần không loạn , do đó nâng cao hiệu quả của sự vận động .
Chú ý nhãn Thần như thế nào ? Quy luật thông thường là như sau :
Trong hai tay của mỗi thức , thường thường một tay làm động tác tấn công , một tay làm động tác phòng thủ , thì nhãn thần chú ý đến tay tấn công ,cũng chính là tay tỏ lộ ở đàng trước . Thí dụ như ở động tác Ðơn Tiên , cần chú ý tay trái ; ở động tác Hải Ðề Châm cần nhìn tay phải ; ở động tác Vân Thủ cần chú ý hoặc tay trái hoặc tay phải vào lúc mà tay ấy lật chưởng đi vòng lên .
Nhưng không được chú ý nhìn kiểu dương mắt ếch , hoặc là nhìn đờ con mắt , mà phải nhìn làm sao giống như lườm mà không phải lườm , giống như khép mà không phải muốn khép . Ðứng trên mặt giá trị y liệu mà nói , nhìn kiểu này có thể làm cho tinh thần nội liễm , làm cho đại não nghĩ ngơi một cách an tĩnh , và đó chính là đạt đến mục tiêu dưỡng thần rồi vậy .
[center:ba1ce0a8fb]24. Thủ Pháp TCQ Có Mấy Loại ? Chú Ý Ðến Thủ Pháp Bằng Cách Nào ?[/center:ba1ce0a8fb]
Trong khi luyện tập TCQ , tác pháp của bàn tay có ba loại : quyền , chưởng và câu . TCQ tuy gọi tên như thế nhưng trên thực tế lại rất ít khi dùng quyền , tức là quả đấm , mà hay dùng chưởng , tức là bàn tay , còn câu , tức là năm ngón tay rũ xuống tự nhiên và các đầu ngón tay chụm lại , chỉ thấy ở thức Ðơn Tiên mà thôi .
Các thủ pháp trên được trình bày giản lược như sau :
Ác quyền pháp (pháp nắm tay thành quả đấm) :
Bốn ngón tay dựa vào nhau cuộn lại , ngón tay cái đạt ngang trên lóng (đốt) ngón tay thứ hai của hai ngón , ngón trỏ và ngón giữa . Khi nắm quyền , không nắm quá chặc hoặc quá lõng . Quá chặc thì phương hại đến sự tuần hoàn của máu . Quá lõng thì mất thực dụng . Trong khi đấm ra thì quyền và cánh tay duổi xuôi thẳng , không thể hướng ra ngoài hoặc vào trong mà vặn cổ tay , Nhưng thông thường người ta hay phạm vào lỗi gập cổ tay đấm ra ngoài . Gập cổ tay hướng ra ngoài hay vào trong đều làm cho cổ tay cương lên , làm máu huyết không lưu thông được . Ngoài ra khi chiến đấu dễ bị thương , vì vậy nên cố gắng tránh khuyết diểm này .
Chưởng Pháp (Phép đanh bằng bàn tay để tự nhiên) :
Chưởng có hai nghĩa , rộng và hẹp . Nghĩa rộng là nói cả bàn tay . Các ngón tay duổi mở , đánh địch bằng toàn thể bàn tay thì gọi là chưởng . Nghĩa hẹp của chưởng chỉ bộ phận tương đối có da có thịt một chút là từ cườm cổ tay cho tới cuối ngón tay út >
Danh từ "Chưởng" trong TCQ bao quát cả hai ý nghĩa trên . Thân chưởng pháp (Phép để tay duổi thành chưởng) như sau : năm ngón tay hơi cong , không được duổi thẳng , các ngón tay không khít nhau mà để hở , mỗi khi đưa chưởng ra cổ tay không được cong gập lại đưa chưởng ra hoặc thu về đều không được dùng sức , bởi vì nhướng gân hay dùng sức đều trở ngại cho máu huyết lưu thông .
Câu pháp (Phép túm tay thành cái móc câu) :
Có hai cách làm thành tay lưởi câu . Cách thứ nhất là đầu ngón tay cái và hai đấu ngón tay của ngón trỏ và ngón út chụm lại , còn ngón giữa và ngón áp út dựa vào nhau . Cách thứ hai là đầu ngón cái và hai đầu ngón tay của ngón trỏ và ngón giữa chụm lại , cón ngón út và ngón áp út dựa vào nhau . Hai cách trên có giá trị như nhau . Ðiều quan trọng là các ngón tay buông thả tự nhiên , cổ tay buông lõng , toàn thể bàn tay rũ xuống tự nhiên .
Xét về hình thức của tay , thông thường thì chỉ có ba loại nói trên . Nhưng ba hình thức của tay trong TCQ thường biến hóa luôn , cho nên mỗi khi biến đổi phải làm chầm chậm , không thể làm nhanh quá hoặc ra sức , thêm vào đó cổ tay không được cương lên .
[center:00693d335b]25. Thân Pháp Khi Luyện TCQ Phải Nhu Thế Nào ? Tại Sao Thân Mình Trung Chính An Thư ?[/center:00693d335b]
Có hai quan điểm khác nhau về nội dung của danh từ "thân pháp" . Một thì cho rằng thân pháp là các động tác , tư thức của thân mình mà thôi , không kể đầu và chân tay . Quan điểm thứ hai xem thân pháp chỉ các động tác tư thức của toàn thể con người . Trong câu hỏi này , thân pháp được hiễu theo nghĩa hẹp .
Yêu cầu của TCQ đối với thân pháp thì rất nhiều , như hàm hung bạt bối , tung yêu , trầm kiên , đỉnh đầu huyền . các điều này sẽ được trình bày ở các câu hỏi sau . Ở đây chỉ bàn đến hai điểm quan trọng là Vĩ Lư Trung Chính và Trung Chính An Thư .
Vĩ Lư là tên gọi tắt của xương Vĩ Lư . Xương Vĩ Lư ở mắc cuối của cột xương sống , trên thực tế nó tiếp liền ngay toàn thể cột xương sống -hệ thống xương làm trụ cột cho thân mình . Mắc trên của cột xương sống tiếp với xương đầu , để chống đở đầu bộ , mắc dưới nối với cốt bàn và hai chân . Cột xương sống được tổ thành bởi từng đốt xương một , điều này làm cho cổ và eo chuyển động được linh hoạt .
Xương sống con người , không phải là đường thẳng mà tự nhiên cong ở ba chổ : cổ , ngực và eo . Chẳng qua vì độ cong nhỏ nên nhìn bề ngoài không thấy được . TCQ đòi hỏi Vĩ Lư Trung Chính là muốn nói đến sự trung chính tự nhiên này đây , chứ không phải trung chính gắng gượng như muốn cho cột xương sống từ trên xuống dưới thành một đường thẳng buông xuôi , vì trên thực tế không thể làm được . Ai có tật khòm lưng , khi tập quyền , cố gắng giử cho eo thẳng , mới mong được vĩ lư trung chính .
Thế nào gọi là Trung Chính An Thư ? Lá khi luyện quyền , thân thể giử cho an nhiên thư triển , không nghiêng không lệch . Trong TCQ Luận có nói : "không được có chổ nào lồi lỏm , không được có chổ nào khuyết hảm" , chính là nói đến ý này . Nếu như khi luyện quyền , bộ phận nào của cơ thể cảm thấy sượng sùng khó chịu , không thư thản tự nhiên , đó chính là nghịch với nguyên tắc trung chính an thư . Xét về khía cạnh sinh lý của sự vận động , giử thân cho trung chính an thư rất có ảnh hưởng đến sức khõe . Luyện TCQ kỵ nhất là gồng cứng gân thịt và trương căng khớp xương , chỉ khi nào để buông lõng thì mới không làm trở ngại sự lưu thông của máu , giử xoang bụng rộng mở và phổi được thư triển . Ngoài ra , khi luyện tập có chú ý vĩ lư trung chính mới giử được cho thân không chồm không ngữa cùng là méo trái lệch phải . Nếu không , động tác không được đẹp đẽ , hô hấp không được tự nhiên thư sướng , đồng thời thân thể mất quân bình , trọng tâm không ổn , thì lúc thôi thủ , chỉ cần đối phương dẫn một cái là đã ngã úp rồi . Yếu điểm này , phải nhớ luôn luôn .
[center:67451b46f4]26. Bộ Pháp Cơ Bản Của TCQ Có Mấy Loại ? Yếu Ðiểm Của Các Bộ Pháp Ấy Như Thế Nào ? Bước Như Thế Nào Mới Gọi Là Ðúng Cách ?[/center:67451b46f4]
Bộ pháp cơ bản của TCQ có năm loại : Cung Ðắng Bộ , Kỵ Mã Bộ , Ðinh Hư Bộ , Bán Phó Bộ và Bát Tự Bộ .
1. Cung Ðắng Bộ :
Chân trước gảy cong như cây cung , chân sau duổi thẳng ra (đặng hay đắng : đạp ra , dẫm lên) , nên gọi là cung đắng bộ ; còn gọi là cung tiển bộ vì chân trước gập cong như cây cung , chân sau duổi thẳng như cây tên , cung tiển bộ trong TCQ , so với trong trường quyền Thiếu Lâm có hai điểm bất đồng .
Ðiểm thứ nhất là khoảng cách giữa hai bàn chân gần hơn , khoảng cách này ước chừng hai hay ba bàn chân .
Ðiểm thứ hai là trọng lượng nữa thân trên hoàn toàn do chân trước chịu hết , để chân sau có thể tự do di chuyển . Trong TCQ , loại bộ pháp này được sử dụng rất nhiều . Như trong các thức Lãm Tước Vĩ , Lâu Tất Ảo Bộ , Ban Lan Trủy đều dùng bộ pháp này .
2. Kỵ Mã Bộ :
Còn gọi là kỵ thức , ý nuốn nói tư thức này như là cưỡi ngựa vậy . Tư thế chuẩn bị dời chân trái về phía trái (tức là dời ngang chân trái sau khi rùn chân nhón gót) độ nữa bước , hai bàn chân gần như song song , cách nhau hơn một khoảng rộng độ chiều rộng của vai . Thân thể ngồi xuống thành "bán tồn thức" tức là tư thế ngồi xoạc chân một nữa , hai đầu gối không quá mũi chân , hông và eo cao hơn đầu gối , buông lõng eo và bắp đùi , nữa thân trên phải thẳng . Yêu cầy của bộ pháp này trong TCQ không giống như của Thiếu Lâm . Như về khoảng cách hai bàn chân thì lấy bề rộng của vai làm chuẩn , thân người ngồi xoạc xuống quá sâu , mục đích là để hai chân có thể biến hóa hư thực dễ dàng ; bộ phận bụng có hơi cong một chút để khí huyết lưu thông . Trong TCQ kỵ nhất là phạm phải bệnh song trọng , mà bộ pháp kỵ mã thức có tính song trọng rõ rệt , cho nên trong TCQ bộ pháp này rất ít khi dùng đến . Chỉ ở trong các thức Tả Ðơn Tiên , Phản thhân phiết thân trủy mới ứng dụng bộ pháp này .
3. Ðinh Hư Bộ :
Là hai chân đặt thành hình chữ 'Ðinh" , tức là một chân có bàn chân dính với mặt đất , còn một chân thì gót hổng , mũi chấm đất . Bộ pháp này đáp ứng được yêu cầu về sự phân biệt hư thực trong TCQ . So với đinh hư bộ của Thiếu lâm thì không có gì khác lắm , chẳng qua chỉ khác ở chổ hai chân không tạo thành hình chữ đinh một cách vuông vắn , mà mũi chân của chân hư , thuạn hướng chân , hơi hướng về một bên , Trong TCQ , các tư thức dùng bộ pháp này như Cao Thám Mã , thượng Bộ Thất Tinh , Hải Ðề Châm .
4. Bán Phó Bộ :
Còn gọi là bán phó thức . Bộ pháp này như sau : Một chân gập lại hoàn toàn , lòng bàn chân dính với mặt đất , một chân hướng về trái (hoặc phải) duổi thẳng , ngang trên mặt đất , lòng bàn chân liếm ngang mặt đất . Nhưng nên chú ý , trong TCQ , yêu cầu của thức này là hai bàn chân không được cách nhau quá xa , để tránh khỏi tình trạng cương nghạnh mất linh hoạt . Ðơn tiên hạ thức của TCQ có bộ pháp này .
5. Bát Tự Bộ :
Hai chân đứng thẳng , cách nhau cở hai vai . Hai mũi chân đều hướng xéo ra ngoài , như hình chữ bát . Xét hai chân trong thế đứng của bộ pháp này thì hai chân luôn luôn thay nhau cong duổi , biến hóa hư thực . Nếu chân trái cong thì chân phải duổi thẳng và ngược lại . Trọng lượng của thân thể lúc nào cũng đặt trên chân cong . TCQ có thức Vân Thủ đi bộ pháp này .
Mỗi động tác của TCQ đòi hỏi phải được thực hiện từ từ chậm chậm , tốc độ đều đặn . Do đó không kể lúc tiến trước hoặc thối sau , bộ pháp phải khoan thai , phân chia hư thực rõ ràng , một bước đạp thực (dẫm xuống thành chân thực) rồi mới bước một bước khác , như là mèo đi vậy . Mèo là loài động vật đi bằng ngón chân , khi bước đi rất nhẹ nhàng linh động , chạy mau một cách êm ả không gây tiếng động đó là ưu điểm của loài động vật này . Ta nên bắt chước khi tập TCQ .
26-02-2003
Chế độ Linear
