4. Phương Pháp Luyện Tập
Thích hợp cho trẻ em từ 7 tuổi trở lên, cơ thể bình thường không bị khiếm khuyết hoặc béo phì.
Dụng cụ:
Tại sân nhà hoặc võ đường: hai cây ván kích thước 2”x6”x10’, nối dài thành 20 feet, muốn dài hơn thì xài 3 cây 8’. Ván phải bắt ốc hoặc chắn nẹp cố định sát trên mặt sân, sàn tập. Mặt ván phải nhẵn để không làm trầy sướt da chân khi tập chân trần. Khi đến trình độ trung cấp, đường ván được nâng cao từ 1’ đến 2’ khỏi mặt đất, phải làm đủ số ngựa gỗ bắt ốc cố định dưới ván để bảo đảm an toàn.
Trò: mỗi em cần một bao găng tay da đủ dầy (loại biking chẳng hạn) , một bộ đệm đầu gối và cùi trỏ (biking hoặc roller skating), một cây mây dài ngang đầu cỡ đốt ngón tay (không có mây dùng tạm tre cũng được), và một đôi giầy kung-fu (giầy thể thao nhẹ cũng được, nhưng đế phải bằng, mỏng và thật dẻo để uốn theo bàn chân). Tập lên trình độ trung cấp, KH trên đường dốc, sỏi đá gồ gề, thì nên có nón an toàn (roller skating helmet, có biking helmet rồi thì dùng cũng được).
Thầy: một cây mây dài ngang đầu cỡ đốt ngón tay (không có mây dùng tạm tre cũng được).
Bước chân Khinh Hành:
Trẻ em trước khi chạy được thì phải đi đứng vững vàng đã. Tương tự như vậy, trước khi KH thì phải tập bước đúng tư thế cho thuần thục đã. Tập vội cơ thể thành thói quen xấu, sau này khó sửa lại. Khi tập bước chân KH, phải đi đất, không đi giầy, để tập nhạy bén cho hai bàn chân.
Ðứng ở một đầu ván, chân trước chân sau, sửa thế đứng cho đúng các nguyên tắc khinh hành. Giở chân trước lên hơi hổng khỏi mặt đất, thả lỏng cổ chân và bắp chuối, chỉ có khớp gối giữ cho chân ở trên không, làm 10 lần cho quen với cảm giác. Ðổi chân sau ra trước, làm 10 lần.
Bước KH: Chân trước đang ở trên không đặt xuống chạm ván bằng gót chân. Phát lực từ hông lăn chân từ gót đến mũi, chân sau giở lên cũng dùng lực từ hông đưa theo đường vòng cung về phía trước. Đầu gối sẽ hơi cong lại tự nhiên khi chân thả lỏng. Người lướt về phía trước. (Mới tập đường vòng cung có thể cong nhiều, thuần thục rồi thì đường vòng cung ít đi, độ cong chỉ vừa đủ cho bàn chân lướt trên mặt đất). Nếu tưởng tượng chân là cây côn hai khúc: hông đầu trên, gót chân đầu dưới, khớp gối là chỗ nối, thì chỉ cần đầu trên chuyển động một góc độ nhỏ, thì đầu dưới đã chuyển động được một bước rồi. Bước KH là bước tự nhiên, không gượng ép. Biên độ KH (chiều dài mỗi bước) tùy thuộc vào thể tạng mỗi người và tốc độ KH.
Chương trình sơ cấp (1-6 tháng)
Tập tại sân nhà/võ đường:
Tháng 1: Bước KH từ đầu ván đến cuối ván, làm thế nào sau một tháng có thể nhắm mắt bước từ đầu đến cuối ván (20’) mà không nghiêng ngả bước lọt ra ngoài, giữ được các nguyên tắc KH. Tập chân trần.
Tháng 2: Bước từ đầu đến cuối ván, rồi bước ngược, làm thế nào nhắm mắt bước ngược mà không lọt ra ngoài. Ðồng thời nếu chưa biết té ngã thì bắt đầu tập các cách té của aikido,vovinam hoặc gymnastic. (Cách té nhu đạo đập tay xuống sàn để giảm lực không nên tập, thực tế nếu té trên xi măng mà đập tay xuống cũng ê ẩm lắm.)
Tháng 3: Chạy KH từ đầu đến cuối ván, tốc độ tăng nhanh dần. Lúc nào cũng phải giữ đúng các nguyên tắc KH. Ðừng ham chạy lẹ, nếu sai nguyên tắc KH, cơ thể thành tật xấu rất khó sửa. Khi chạy nhanh được rồi thì nên đeo găng tay và bộ đệm đầu gối, cùi trỏ nếu té còn vụng về. Tiếp tục tập té ngã. Tập chân trần.
Tháng 4: Em nào đã học qua binh khí rồi (kiếm, đao, côn, v.v...) thì mang binh khí khi KH. Chưa có binh khí thì cầm cây mây/tre. Binh khí phải giữ ở tư thế phòng thủ, sẵn sàng ứng chiến. Khi KH nên giữ binh khí sát người, tránh vung vẩy. Chỉ mang vũ khí gỗ, đừng dùng vũ khí thật - sắc nhọn, nếu lỡ té trúng vũ khí thì không bị thương. Tập đến tháng thứ 4 rồi thì bước chân không được phép gây tiếng động lớn nữa. Tiếp tục tập té ngã. Tập cả chân trần và mang giầy kung-fu.
Tháng 5: Người thầy hoặc bạn cùng tập đứng ở gần cuối đường ván. Khi người tập KH ngang qua chỗ đứng thì dùng cây mây/tre điểm nhanh vào những nơi trọng yếu trên cơ thể (tránh mặt và cổ - dành cho trình độ trung cấp). Người KH có thể ngừng, lùi lại, né tránh hoặc dùng binh khí đỡ gạt, miễn sao không rớt ra khỏi ván. Người KH lúc nào cũng phải cảnh giác vì không phải lúc nào cũng bị tấn công. Em nào có trình độ võ thuật khá rồi thì có thể tung/lộn mình trên không để tránh đòn đánh vào đầu gối/mắt cá, lúc rớt xuống chân đúng vào ván được thì tốt. Tiếp tục tập té ngã. Tập cả chân trần và mang giầy kung-fu.
Tháng 6: Học trò KH bị tấn công từ nhiều phía khi KH. Ván được nâng lên 1’ đến 2’ khỏi mặt đất tùy khả năng té ngã của học trò. Nhớ đội nón an toàn khi tập trên mặt ván nâng cao. Nên mang giầy kung-fu.
Tập tại bãi cát mịn bờ sông/bờ biển bằng phẳng:
Tập chân trần. Bắt đầu vào tháng thứ 3 của chương trình trên trở đi, khi các em KH khá vững vàng trên ván. Tập ở bờ sông/bờ biển để luyện sức bền KH. Tập tối thiểu 15 phút rồi tăng từ từ đến 1 giờ, tùy thể tạng và sức khỏe học trò. KH trên bờ cát ướt trước rồi KH dưới nước mấp mé cổ chân. Sở dĩ tập ở bãi cát vì an toàn, té ngã không có vấn đề gì, và bãi cát mềm có độ lún, chạy bình thường sẽ lún nhiều, KH thì lún ít hơn. Có thể nhìn độ lún của gót chân khi KH tạo ra trên mặt cát để thẩm định mức tiến bộ của học trò. Nếu có nhiều em cùng tập chung với nhau, thỉnh thoảng cho các em chạy đua trên bãi cát trong vòng 20 phút đến nửa tiếng. Chia làm hai nhóm, một nhóm chạy bình thường, một nhóm chạy KH. Nhóm chạy bình thường lúc đầu sẽ bỏ xa nhóm KH, nhưng khoảng cách sẽ được rút ngắn lại khi gần về đích. Có thể cho song đấu ngay lập tức sau khi chạy để các em ý thức được chạy bộ bình thường mất sức và ảnh hưởng đến phản xạ giao đấu như thế nào.
Tháng thứ 4 trở đi: có thể KH trên đường mòn (trail), từ bằng phẳng đến đường dốc, từ đường thẳng đến cong queo, từ đất mềm đến đất lẫn sỏi đá. Tùy mức tiến bộ của học trò mà chọn đường mòn cho các em tập. Ðường núi nhiều dốc lên xuống, sỏi đá lồi lõm nguy hiểm, nên dành cho trình độ trung cấp.
Ghi chú quan trọng: Ðừng bao giờ cho các em KH trên đường xi măng/tráng nhựa ở trình độ sơ cấp
|