Ngọn Nến Hồng Thắp Lên Cho Những Người Bỏ Cuộc

[Quận Chúa Quỳnh Anh]

Những người lính đã ngã xuống trên chiến trường năm xưa. Dẫu trôi qua bao thập niên, họ không bao giờ chết. Họ trở thành bất tử trong lòng của những người còn thấy mình sống sót sau một cuộc chiến. Họ là niềm tự hào lẫn yêu thương trong lòng những thế hệ tiếp nối khi quay đầu nhìn lại. Ngọn nến hồng được thắp lên xin tri ân những người lính ấy. Đừng bảo rằng, bởi vì trót đứng trong hàng ngũ của phe chiến bại, họ không xứng đáng được hưởng những vinh danh. Bất kể những toan tính chính trị bẩn thỉu của đám chóp bu, những giọt máu của người cầm súng (của cả hai bên chiến hào) đổ ra, vẫn sáng ngời sự hy sinh. Đó là chân lý.

Hãy nghe vài tiếng thơ, như một lời truy điệu.

Có những vần thơ chuyên chở những mất mát không gì bù đắp được , nỗi đau nghẹn ngào tức tưởi :

Khi con lớn lên lý lịch khai gì cha tử trận
Màu cờ vàng phủ quan tài lòng xe Dodge nhà binh
Ai biết cha về Phú vang tuổi nhỏ
Ai biết mẹ buồn hàng nến thắp lung linh
( N.N.A. )

Trong thời chinh chiến , còn có những vần thơ tiễn bạn , bình dị nhưng thắm đượm tình và không kém phần xa xót :

Những bạn tôi
Ra đi
Hôm nay
Ngày mai
Còn lại những gì
Cho nhân thế
Cho người yêu
Bạn bè
Tiếc , nhớ , thương
Mắt đẫm lệ ướt mi
Tiễn đưa
Những bạn tôi
Lên đường
Chinh chiến
Dài lâu ! ...
( T.V. )

Hình ảnh của những người lính oai hùng trong bộ chiến y , dáng hiên ngang bước chân đi theo nhịp quân hành . Ngọn cờ là lời hiệu triệu lên đường , lòng giục giã cất bước theo tiếng kèn ra trận. Cuộc chiến tranh vừa qua dẫu đã ngã ngũ kẻ thắng người bại, nhưng, ai đúng, ai sai, là vấn đề chưa ngã ngũ. Những tình cảm trên phải được trân trọng, bởi vì nó là những cảm xúc rất thật, của rất nhiều người tuổi trẻ Việt Nam khi ấy.

Ngọn cờ vung , bao tính mệnh sẵn sàng
Người cất bước , cả non sông một dải
Vươn mình theo dãy Hoành sơn mê mải
Chạy dọc lên thông cảm ý ngang tàng
Cũng chồm dậy đáp lời hô vĩ đại
Chín con rồng bay ngược Cửu Long giang
( V.H.C. )

Có những điều không biết phải suy nghĩ bắt đầu từ đâu , khi chính bản thân không hề được chứng kiến , không dính líu gì đến , nhưng không thể phủ nhận sự việc lịch sử vẫn có tác động đến các thế hệ tiếp nối . Chung quanh những anh hùng là những huyền thoại để tự hào .

Ông Tuệ Sỹ nói :" ... Tôi không thể nào đoán được những bạn trẻ yêu thơ ngày nay , nếu tình cờ đọc được bốn câu thơ dưới đây sẽ gợi lên ấn tượng gì ?

Chiều về trên một nhánh sông
Bên tôi con nước đỏ lòng quanh co
Nước loang dưới đáy trời dò
Buồn tôi thánh thót trên lò nhân sinh

Những người đã sinh ra và lớn lên trong chiến tranh, mà tình yêu và thù hận là những xung đột, khoắc khoải trong lòng ...Những câu thơ gợi nhớ về một thời, hay đúng hơn là một ấn tượng, đó là một chút hơi thở tàn sinh, như bóng nắng la đà trên mặt nước, không có những trầm mặc thăm thẳm trong lòng đại dương. Một nhúm cỏ xanh nhởn nhơ trên cánh đồng khô cháy. Nhưng ai có thể phê bình nhúm cỏ vô tình ? ... " .

Có những huyền thoại chính nghĩa và cũng có những huyền thoại khoác lác, mị dân ... sự tuyên dương cũng đã mang ý nghĩa khác nhau rồi. Chỉ có những người lính đã ngã xuống, thịt da máu xương của họ hy sinh để bảo vệ màu cờ mới là huyền thoại thật của trang lịch sử đã đi qua. Tôi thích một câu từ bài dịch của ông Nguyễn Khánh Long :

" ... Chỉ xin được công bằng với nhau khi còn sống, đừng đánh tráo khái niệm trường cửu về tổ quốc với cái tồn tại ngắn ngủi của một chính quyền, của một nhóm người may mắn ở thế thượng phong trong cuộc đối đầu. Bởi lẽ, lịch sử sẽ là chứng nhân trung thật nhất ".

Những vần thơ của Vũ Hoàng Chương như một lời hịch :

Trải bốn nghìn năm dựng nước nhà
Sông khoe hùng dũng , núi nguy nga
Trả ta sông núi ! Bao người chết
Gào thét đòi cho bọn chúng ta ...
Trả ta sông núi ! Từng trang sử
Dân tộc còn nghe vọng thiết tha
Ngược vết thời gian còn nhắn nhủ
Không đòi ai trả núi sông ta !

Anh không chết đâu anh, anh chỉ vừa bỏ cuộc ... ( T.T.T. )

Chớ đem thành bại mà luận anh hùng. Điều này, ông cha ta đã khẳng định tự ngàn xưa. Cho phép kẻ hậu sinh thắp lên những ngọn nến để tưởng niệm những người lính đã nằm xuống, những người mà vì nhiều lý do, chỉ nhận được sự bạc bẽo trong suốt những thập niên qua...

[TracMoThu]

Cảm Đề

Rải rác biên cương mồ viễn xứ
Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh
Áo bào thay chiếu anh về đất
Sông Mã gầm lên khúc độc hành*

Đất nước ngàn năm chinh chiến trải
máu xương hòa lẫn núi rừng hoang
trái tim Mẹ ngàn năm thổn thức
vết thương sưng tấy mãi chưa lành

Vinh quang chẳng thiếu, cờ xung trận
rộn nhịp quân hành réo tiếng loa
cũng chẳng thiếu nỗi niềm ô nhục
ngọn lửa hờn, xáo thịt nồi da

Một rẻo sông buồn muôn vạn thuở
một nhịp cầu đeo tủi hổ trơ
tay Việt siết cò xuyên trán Việt
dáng núi ngồi đau, Mẹ thẫn thờ

Thống nhất buồn, mây xám xịt bay
con bồ câu trắng chết không hay
nửa đêm hộc máu ngoài khơi lặng
những chiếc thuyền câm kiếp đọa đày

Hòa bình tê điếng màu bầm đỏ
nửa nước chìm trôi, nửa nước say
ngộ nhận, mơ hồ, lăng mạ cứ...
diễn ra đằng đẵng suốt đêm ngày...

Người với người, sống để yêu nhau
ra rả đầu môi chót lưỡi, ôi
tay lận dao găm mài sắc lẻm
người đày người, ngạ quỉ lên ngôi

Súng đạn im lìm mấy chục năm
dòng máu quê hương cứ tím bầm
dối lừa, gạt gẫm thành cơm bữa
môi mép tanh òm mớ đại ngôn

Kẻ thắng người thua - ranh giới ảo
mà đau đáu mãi vết trăm năm
đầu xanh đầu bạc lô nhô sóng
gươm giáo trong lòng mở hé nanh

Móng vuốt cào hoài tim Mẹ ta
những dòng máu nóng cứ trào ra
kìa xương kìa thịt tan trong đất
mà đám cây còi, chửa nở hoa....

thơ Quang Dũng (Tây Tiến)

[doccocaubai0073]

Trong chiến tranh, bất cứ sự hy sinh nào đều đáng trân trọng, bất cứ giọt máu nào đổ xuống đều khiến chúng ta cảm phục. "Ngọn nến hồng thắp nên cho những người bỏ cuộc" - Họ nằm xuống cho lý tưởng mà mình theo đuổi, người nằm nơi nghĩa trang lạnh lẽo, người tan theo sóng nước, núi rừng... nhưng hy sinh của họ không vô ích !!! Màu xanh của đồi núi, màu vàng của lúa ngô, đều mang vị mặn của máu và nước mắt của họ, những người anh hùng vô danh...!!!
Ai đã từng đứng trước Nghĩa trang Trường Sơn, đứng giữa những gì còn sót lại ở Thành cổ Quảng Trị... mới cảm nhận hết được sự khốc liệt của chiến tranh, mới cảm nhận hết được ý nghĩa của sự hy sinh... Cảm nhận được hết tình đồng đội, trong đớn đau tột cùng bật lên thành những vần thơ đầy xúc động:
" Đò xuôi Thạch hãn xin chèo nhẹ
Đáy sông còn đó bạn tôi nằm
Có tuổi đôi mươi thành sóng nước
Vỗ yên bờ bãi mãi ngàn năm..."
Xin được thắp lên những ngọn nến hồng để tưởng nhớ những người anh hùng !!!

[Quận Chúa Quỳnh Anh]

Nói tới người lính , lòng nghe se sắt khi nhớ tới câu của Phan T. Yên trong " Những nỗi đời riêng " :

" Là sống . Là cận kề cái chết . Là một lần thân thể thương tích mở toang góp máu cho cuộc chiến tranh tàn khốc ".

Người lính không có chọn lựa chiến tranh , nhưng với trái tim của một người lính họ tự nguyện cầm súng ,oai hùng đối diện với cái chết chỉ duy nhất một điều , cố gắng hết sức mình để bảo vệ ngọn cờ được cắm sừng sững ngạo nghễ tung bay trên mỗi tất đất của quê hương thân yêu và không một ai có thể phủ nhận được sự hy sinh đó hoàn toàn vì chính nghĩa .

Tiếng kêu là kinh cầu không phải dùng để chiêu hồn , những chết chóc của cuộc chiến tranh tàn khốc hơn ba thập niên qua ,vẫn còn khắc vết trên những địa danh nằm rải rác suốt chiều dài hình chữ S của đất nước Việt Nam , từng là mồ chôn biết bao nhiêu chiến sĩ của cả hai bên . Xin hãy ngủ thật bình yên các anh hùng tử sĩ nhé !

Lời kinh cầu hôm nay , cho ngày mai trong trái tim của những người mang giòng máu Việt, không phân biệt trong nước hay ngoài nước đều có chung một nguyện vọng :" Cầu xin cho đất nước Việt Nam sớm có tự do, thực thi dân chủ . Người dân cơm no áo ấm , cuộc sống bình an . Không còn cảnh bất công ,không còn bạo quyền " .

Than ôi !
Ba mươi năm qua
Chiến tranh đã dứt
Sao đất nước mình vẫn nghèo đói tang thương ?
Mà dân chúng ta còn lao lung áp bức ?
Tính cho đủ sổ chiến tranh , xác sinh linh lớp lớp , vùi thân nơi Đông Hải muôn trùng .
Viết cho đầy trang lịch sử , tên chiến sĩ hàng hàng , mộ bia nẻo Trường Sơn vời vợi ...

N.M.T.

Chỉ cần đòi hỏi cho lẽ phải thì không có một đêm đen nào của bạo lực có thể dập tắt .

[LSB_Vô tình tiên tử]

Nguyên văn gởi bởi Quận Chúa Quỳnh Anh

Than ôi !
Ba mươi năm qua
Chiến tranh đã dứt
Sao đất nước mình vẫn nghèo đói tang thương ?
Mà dân chúng ta còn lao lung áp bức ?
Tính cho đủ sổ chiến tranh , xác sinh linh lớp lớp , vùi thân nơi Đông Hải muôn trùng .
Viết cho đầy trang lịch sử , tên chiến sĩ hàng hàng , mộ bia nẻo Trường Sơn vời vợi ...

N.M.T.

Chỉ cần đòi hỏi cho lẽ phải thì không có một đêm đen nào của bạo lực có thể dập tắt .

Cho Bổn tiên tử hỏi QCQA một câu: Đoạn thơ trên của ai thế ? Viết trong thời gian nào vậy ? Liệu có hợp cảnh hợp tình trong chế độ này không ?

[LSB_Quỷ Ca]

Nguyên văn gởi bởi Quận Chúa Quỳnh Anh

Lời kinh cầu hôm nay , cho ngày mai trong trái tim của những người mang giòng máu Việt, không phân biệt trong nước hay ngoài nước đều có chung một nguyện vọng :" Cầu xin cho đất nước Việt Nam sớm có tự do, thực thi dân chủ . Người dân cơm no áo ấm , cuộc sống bình an . Không còn cảnh bất công ,không còn bạo quyền " .

Than ôi !
Ba mươi năm qua
Chiến tranh đã dứt
Sao đất nước mình vẫn nghèo đói tang thương ?
Mà dân chúng ta còn lao lung áp bức ?
Tính cho đủ sổ chiến tranh , xác sinh linh lớp lớp , vùi thân nơi Đông Hải muôn trùng .
Viết cho đầy trang lịch sử , tên chiến sĩ hàng hàng , mộ bia nẻo Trường Sơn vời vợi ...

N.M.T.

Chỉ cần đòi hỏi cho lẽ phải thì không có một đêm đen nào của bạo lực có thể dập tắt .

Í da da, QA viết bài này hơi lạ đấy, nào là :VN "sớm" có tự do ,...., không còn bất công ,bạo quyền ....là sao ?

Rồi bài thơ trên có vẻ hơi xuyên tạc đấy ,
Tính Donki là vậy , thấy chướng là nói ngay .

[Quận Chúa Quỳnh Anh]

LSB_Votinhtientu Cho Bổn tiên tử hỏi QCQA một câu: Đoạn thơ trên của ai thế ? Viết trong thời gian nào vậy ? Liệu có hợp cảnh hợp tình trong chế độ này không ?

donki da da, QA viết bài này hơi lạ đấy, nào là :VN "sớm" có tự do ,...., không còn bất công ,bạo quyền ....là sao ?

Rồi bài thơ trên có vẻ hơi xuyên tạc đấy ,
Tính Donki là vậy , thấy chướng là nói ngay

Bài thơ trên là của ông Nguyễn Mạnh Trinh . Câu " Ba mươi năm qua ... " là biết bài thơ này rất mới . Bài viết của QA chỉ đơn thuần là những ý nghĩ về người lính bằng sự trung thật nhất . Tôi cố gắng không xen vào khía cạnh chính trị nào, bởi vì đây là vấn đề rất nhạy cảm dễ gây hiểu lầm . Nhưng bây giờ có bạn đã thắc mắc rồi , mà cũng từ bài thơ của ông N.M.T. mà ra , QA sẽ cố gắng hết sức mình để nói tới vấn đề này bằng sự khách quan nhất , không phân biệt dưới bất cứ hình thức nào , ngay cả từ quan điểm chính trị , nếu QA không thể làm các bạn hài lòng với câu trả lời thì cũng bỏ qua cho QA nhe , dù sao đây cũng chỉ là nhận định của riêng cá nhân tôi với tư cách của một người thuộc thế hệ 8X , khi quay lưng nhìn lại lịch sử của cha ông ( vấn đề người lính không nói tới nữa ) vào vấn đề hiện thực của cuộc sống nơi quê hương mình thôi hé .

Hai chữ " tự do " các bạn có quyền hiểu theo ý của riêng mình , thì đây cũng là một tự do dám nghĩ , nhưng có dám nói , dám làm hay không lại là một chuyện khác rồi . Tôi theo dõi báo chí thấy có những trường hợp được nói tới như : " những người tự do nhất , tự do thật sự tại Việt Nam , nào những Dương Thu Hương , Bùi Minh Quốc , Hà Sĩ Phu , Nguyễn Đan Quế , Phạm Quế Dương , Nguyễn Đình Huy , Hoàng Minh Chính , Hoàng Tiến , Nguyễn Vũ Bình , Nguyễn Hộ , Chân Tín , Thích Quảng Độ , Nguyễn Văn Lý , Lê Quang Liêm ...họ đại diện tự do của con người " . Nhưng vì sao họ bị quản chế , bị tù chỉ vì công khai lên tiếng đòi công bằng ?????. ( Các bạn có cho họ là phản động không ?).

Thực trạng này ai cũng biết cũng hay cũng rõ ( các bạn nếu có theo dõi báo chí thường xuyên thì những thông tin này không phải đùa hay bịa đặt chứ ), không cần tránh né và cũng không cần kêu gọi ủng hộ hay phản đối , bởi vì ngay cả sự đồng ý hay phản đối cũng tùy theo quan điểm của mỗi người rồi đấy . Nếu các bạn ngày hôm nay , cho rằng nó không thích hợp . Vâng , thì nó sẽ không thích hợp trong ý nghĩ của các bạn . Với riêng tôi hay với cá nhân nào đi nữa sẽ nghĩ khác thì sao và điều này không ai có quyền bắt chúng ta phải đi tới thỏa hiệp , đúng không ?

Bài thơ trên tôi không thấy có vấn đề gì cả , chỉ là nỗi hoài niệm về những gì trong cuộc chiến tranh hơn ba thập niên đã đi qua , không có đẫm hận thù nào , ông ta có quyền khóc nhớ thương . Còn trong mắt ông , quê hương còn nghèo đói , mà thực trạng này không phải là ông ta cố tình bôi bác chứ . QA không dám nói nhiều tới vấn đề này bởi tự bản thân không có sinh sống trên quê hương của mình , thì lấy đâu ra ánh nhìn và sự khẳng định chính xác nhất về thực trạng xã hội hiện nay.

QA chỉ là thương cảm theo lời thơ của tác giả khi nghe nói tới quê hương mình như thế nên trích dẫn ra thế thôi , hai bạn không thích thì cũng không có gì ngạc nhiên cả . QA tóm gọn lại ý chính mà bạn donki thắc mắc nhé :

_ Tự do , nghĩa của nó thì rất rộng lớn , nó nằm trong những vấn đề như : Có quyền tự do ngôn luận , tự do báo chí ;có quyền được thông tin;có quyền hội họp , lập hội , biểu tình theo quy định của pháp luật ...

Những quyền này là đòi hỏi sẽ không bị gây khó khăn vì quan điểm của mình và quyền được tìm kiếm , thu nhận và quản bá tin tức và ý kiến qua mọi phương tiện truyền thông và qua mọi biên giới .

_ Xã hội công bằng , dân chủ là nền tảng của tự do , ấm no và hạnh phúc . Tình trạng tham nhũng , bao che tội phạm , mua quan bán chức ... là mối đe dọa cho tương lai của đất nước . Người ta đặt tên cho nó là " quốc nạn " đấy .

Đây là tiêu chí của những người trẻ không những chỉ có thanh niên tại Việt Nam mà còn là của những bạn trẻ Việt Nam khác hiện đang sinh sống và học tập các nơi trên thế giới về nền dân chủ . Nếu hai bạn không đồng ý với những ý trên thì cũng tùy tự do suy nghĩ cùng quan điểm của hai bạn .

Nếu các bạn cho rằng những lời trên của QA hoàn toàn không đúng với hiện thực tại đất nước hiện nay , nói thẳng ra là các bạn cho rằng như thế là xuyên tạc thì cho QA xin lỗi riêng với cá nhân hai bạn hay của những người thanh niên trẻ nào có cùng suy nghĩ với hai bạn .

QA nắm bắt thông tin trên mạng , qua sách báo còn bản thân chưa hề kinh lịch tham quan sự thật những cuộc sống sau lũy tre làng ở nơi quê hương trong thời gian sau này , cũng mấy năm rồi chưa về chắc thay đổi cùng đà đổi thay nhiều . và riêng phần QA thì cũng có suy nghĩ và quan điểm của riêng mình cũng giống như các bạn vậy thôi , ít ra cũng cho đó là tự do tư tưởng , hì . Chỉ cầu mong sao không còn phải nhìn thấy(... những căn nhà ổ chuột sau một Sài Gòn lộng lẫy đầy giả tạo )*.


(*) câu này của ai quên mất tiêu tên rồi , nhưng đọc lên thấy buồn hé . Cám ơn hai bạn đã chia sẻ những suy nghĩ với QA .

[Hạc Đỉnh Hồng]

Tôi không thấy bài thơ có gì là không hợp cả. Tôi không kết luận chế độ nào đúng, chế độ nào sai. Tôi đơn giản chỉ nói đến bài thơ hợp hay không.
1. Đất nước mình nghèo đói tang thương là cái chắc. Đừng chỉ xem cái vỏ bọc.
2. Dân ta lao lung áp bức muốn nói đến những người bất đồng quan điểm với chế độ. Một chế độ chỉ có một quan điểm không thể gọi là một chế độ tự do. Một đất nước có hơn 500 tờ báo tất cả đều bị chế độ thao túng là một chế độ không có tự do báo chí. Tôi chỉ nói vài điểm thế thôi. Nói dài lúc nào mới kết thúc. Tự do một chế độ các bạn đừng nên chỉ đem so sánh với tự do cá nhân các bạn.
3. Dù là chế độ nào họ vẫn là ĐỒNG BÀO VIỆT NAM. Sau khi giải phóng đất nước người của chế độ cũ đã bị đối đãi như thế nào?!?! Có khác gì ép họ phải rời bỏ quê hương không? Có phải ép họ bỏ xác nơi Đông Hải không? Đừng nói với tôi người chế độ cũ thì họ không yêu quê hương Việt Nam, đừng nói với tôi họ không phải là đồng bào Việt Nam, cũng đừng nói với tôi họ là phản động.

Xin hỏi bài thơ có câu nào sai chăng? Các bạn cấm người khác ghi lên cảm xúc và lập trường của mình? Tôi không nghĩ rằng tác giả bài thơ đã cố tình xuyên tạc ra những lời trong bài thơ trên kia. Đó là cảm xúc thực sự của tác giả. Bạn không hiểu cũng đừng áp đặt người ta xuyên tạc. Ai có lý tưởng/lập trường riêng của họ.

Với tôi, bài thơ trên kia không có gì sai trái. Tác giả đã ghi ra cảm xúc của mình. Tôi viết cảm nghĩ của tôi lên đây và không cản các bạn nghĩ khác tôi. Các bạn có suy nghĩ riêng của các bạn, tôi có cảm nghĩ riêng của tôi. Chúc vui vẻ

[Quận Chúa Quỳnh Anh]

Hì , đừng có ai nóng người vì bài thơ của QA post lên nhe , ai cũng có suy nghĩ và quan điểm riêng thôi . Ngay từ đầu tôi dùng hai từ " xin lỗi " là vì với bài thơ tôi post lên này , làm cho bạn nào không được vui thì cũng coi như chỉ là sự vô tình kg hề có dụng ý trước . Chứ đứng trên lập trường quan điểm thì tôi không lỗi phải gì ở đây cả , bởi nói tới quan điểm thì mỗi người mỗi khác rồi và không ai có quyền gì bắt ai theo ai .

Khi chúng ta tiếp cận những vần thơ về chiến tranh , không mang theo quan điểm chính trị của riêng mình , không đem thói quen cảm thức của riêng mình , chỉ đơn giản là vì chúng ta đang tiếp cận những tâm tư súc tích đã được thi sĩ gởi vào lời thơ qua bao thăng trầm trong thời chiến . Có người không thích , đồng ý . Có người không đồng tình , đồng ý luôn . Nhưng đã đứng trên lập trường thì bao giờ cũng có sự khác biệt , đòi hỏi thống nhất vốn không thể nào .

Bài thơ đó vốn không hề có từ nào chống đối chính quyền , chỉ là tiếng kêu bi thương của một cánh chim đại bàng bị gẫy cánh khi tàn cuộc , nỗi dằn vặt đó , ai thấu cho chăng ? Lời than cho quê hương còn nghèo đói cũng là xuất phát từ một tình người nặng lòng với quê hương thân yêu . Ai không thích không theo thì tùy mà . Chúng ta đừng vì vấn đề khác quan điểm này mà " mất lòng " nhe , QA thật không muốn .

Sự lãng mạn , hoài bảo của tuổi trẻ đủ sức đưa chúng ta đi xa hơn thực tế , chỉ mong là ý chí đừng bao giờ sụp đổ trên con đường ước vọng . Hãy cứ đi trên con đường mình đã chọn đó . Một sự trắc nghiệm chính xác nào cũng đều cần thời gian , để khẳng định thành một câu trả lời thỏa đáng thích hợp nhất . Để đừng bao giờ phải thở dài khi nói đến tự do , dân chủ , về " phận người " chỉ còn là những khái niệm mơ hồ , chua chát . Còn hiện thực của xã hội , mỗi người cũng đều có ánh nhìn , nhận định khác nhau . Về một xã hội tốt đẹp hay thật tồi , câu trả lời không phải từ kinh nghiệm sống của bản thân chúng ta rút ra được hay là sao ? Xã hội trong mắt ta , trong khối óc suy nghĩ của chúng ta chứ đâu ...