i
Khang Hy(Kang Xi) sinh 1653,mất 1722,lên ngôi năm 8 tuổi(1661),trị vì 61 năm ,là việc hiếm của các hoàng đế TQ.Ông tên thật là Ái Tân Giác La Huyền Hoa(Diệp).Khi ông lên ngôi,TQ phải đứng truớc sự dòm ngó của nước Nga ở phía Bắc,sự hỗn loạn của Tam phiên(là nhữnng tướng Minh đầu hàng được phong vương,dẫn đầu là Ngô Tam Quế),và sự nổi dậy của các thế lực phản Thanh(họ Trịnh cát cứ Đài Loan,Thiên Địa hội,...)Bên trong triều đình lại có sự đe dọa của Cố mệnh đại thần Ngao Bái.
Năm 22 tuổi,ông làm xôn xao cả nước vì dám bắt Ngao Bái giam chung thân.Sau đó khéo léo loại bỏ phiên vương Thượng Khả Hỷ;làm bọn Ngô Tam Quế,Cảnh Tinh Trung phải tạo phản.Nhưng sau 1 thời gian,Khang Hy hoàn toàn tiêu diệt thế lực phiên vương(1681).Đến 1683,họ Trịnh ở Đài Loan cũng bị tiêu diệt.
Song song đó ,Khang Hy cho đánh thành Ni Bố Sở ở biên giới Trung -Nga,bức Sa hoàng lâm vào thế bí,buộc phải ký hòa ước Hắc Long Giang có lợi cho Trung Quốc.Còn bọn phản loạn Lạt ma ở Tây Tạng,Chuẩn Cát Nhĩ Hãn ở Mông Cổ có ý phản loạn cũng bị tiêu diệt!
Về văn hóa,giáo dục,ông cho biên soạn Khang Hy từ điển(42 quyển,47035 chữ)rất có giá trị.Tuy nhiên ông cũng đàn áp dã man những trí thức làm thơ văn có "hơi huớng" phản loạn.
Còn việc giáo dục con cái,ông đặc biệt chú trọng.Ông lập con thứ 2 là Dận Nhung làm Thái tử chờ nối ngôi.Nào ngờ Thái tử mu muội;dù ko muốn nhưng ông vẫn 2 lần lập là 2 lần phế truất y.Những năm cuối đời,ông phải chứng kiến cảnh các con mưu hại nhau tranh ngôi Thái tử.
Tháng 11 năm 1722,ông băng hà ở vuờn Sướng Xuân(Có thuyết nói ông bị con thứ tư là Dận chân giết chết).Các đại thần tuyên đọc di chiếu,lập Dận Chân làm hoàng đế kế vị,cải hiệu Ung Chính(có thuyết nói Dận Chân lén sửa di chiếu)
Ung Chính tuyên hiệu cho ông là Thánh tổ hòang đế.
Các vị thấy sao?